یخچال های سنتی دست ساز از آثار معماری جالب توجه ایرانی است که در گذشته به عنوان سازه هایی جهت انباشت و نگهداری برف و یخ مورد استفاده قرار می گرفته است. این سازه ها علاوه بر مناطق گرم و خشک مرکزی و جنوبی در مناطق دیگری از ایران از جمله دشت های مرتفع و مناطق نیمه کوهستانی شمال، شمال غرب و شمال شرق نیز ساخته می شده است. یخچال ها با وجود کارکرد یکسان، متناسب با اقلیم مناطق مختلف جغرافیایی ایران، با اشکال و مصالح متفاوتی ساخته می شدند.